Departamento di Enseñansa Aruba (DEA) ta invita henter comunidad di Aruba pa un  consulta nacional tocante idioma den enseñansa. Esaki ta pa tur hende haya chens di  duna nan opinion tocante e topico aki. 

Lo tin un sesion na Oranjestad dia 26 di october na JFK Education Center, na Scol di  Arte, San Nicolas dia 27 di october y na Centro Pastoral na Santa Cruz dia 3 di  november. 

E proyecto 

Na maart 2022 Departamento di Enseñansa Aruba a lansa e proyecto Maneho Integral  di Idioma oficialmente. Esaki tabata riba peticion di Minister di Enseñansa y Deporte,  Sr. Endy Croes. Minister Croes su deseo ta pa scucha mas tanto hende cu ta posibel  tocante e topico maneho di idioma den enseñansa (onderwijstaalbeleid). Pa medio di  diferente ronda di consulta, e grupo di coordinacion encarga cu e proyecto, ta reuni cu  diferente stakeholder. Na mei 2022 a cuminsa cu diferente stakeholder pafo di  enseñansa y despues cu stakeholdernan den enseñansa mes.  

Awor DEA ta brinda e oportunidad pa henter pueblo di Aruba tambe bin duna su opinion  tocante idioma den enseñansa. Esaki ta un topico cu actualmente tin hopi atencion di  parti di gobierno di Aruba y tambe di parti di Hulanda. 

Aruba 

Desde siglo 20 tin hopi rapport y investigacion skirbi tocante e problema di idioma den  enseñansa na Aruba. Den transcurso di tempo Departamento di Enseñansa (DEA) a  skirbi diferente nota di maneho (adviesnota’s) pa analisa e situacion y bin cu innovacion.  Asina a introduci e Proyecto Scol Multilingual, cu tabata un proyecto piloto pa cuminsa  traha cu un otro modelo di idioma. Despues di e fase piloto, e innovacion aki ta conoci  como SAM, esta Scol Arubano Multilingual.

WWW.EA.AW, WWW.PAPIAMENTO.AW, +297 528 3400, STADIONWEG 37, ORANJESTAD, ARUBA 

Maneho di idioma no ta trata solamente idioma di instruccion, sino tambe e idiomanan  cu ta ofrece como vak (materia) na scol. Den pasado gobierno a tene consulta cu  diferente stakeholder tocante e idiomanan cu nan ta haya importante pa Aruba (Nos  Aruba 2025, Nationaal Onderwijsplan – NOP y Plan Educacion Nacional 2030 – PEN  2030). 

Na januari 2022, minister Endy Croes a presenta su nota di maneho Enseñansa den  Transicion, cu ta enfoca riba e Plan di Educacion Nacional (PEN 2030), SDG 4  (enseñansa di calidad) di Nacionnan Uni y riba e rapport “Tussenrapport Doorlichting  van het Arubaanse Onderwijsbestel” di Hulanda. 

Hulanda 

Maneho di idioma den enseñansa a wordo trata tambe den “Vierlandenoverleg”. Esaki  ta un reunion cu ta tuma luga tur aña entre e ministernan di Enseñansa di e paisnan  den Reino Hulandes. Banda di esaki, den cuadro di “Landspakket”, un comision di  Hulanda a skirbi un rapport tocante maneho di idioma. Den e rapport aki, cu yama  “Tussenrapport Doorlichting van het Arubaanse Onderwijsbestel”, e comision di  doorlichting a duna como recomendacion pa Aruba yega na un escogencia cla y  consecuente pa cu nos maneho di idioma den enseñansa. 

Kico ta maneho integral di idioma? 

Maneho di idioma den enseñansa ta trata e idiomanan cu ta uza of duna na scol. Esaki  ta trata idioma como vak y tambe idioma di instruccion (instructietaal). Kico nos kier  como pais? Cua ta e idiomanan importante pa nos logra loke nos kier? Tin un maneho  pa e diferente nivelnan di enseñansa. Sinembargo, e comision di doorlichting a constata  cu no tin un liña cla den e sistema di enseñansa den su totalidad. E meta di un maneho  integral ta pa yega na un liña cora cu ta core di kleuter te universidad. Esaki lo mester  percura pa e alumnonan por sigui desaroya nan mes riba nivel personal y prepara nan  como miembro di comunidad. E maneho mester prepara nan tambe pa por sigui scol  na un siguiente nivel of pa cuminsa traha. 

Kico ta un consulta nacional? 

Durante un consulta nacional, tur hende na Aruba por duna su opinion, den e caso aki  tocante idioma den enseñansa. Tur hende ta haya chens di bisa loke nan ta pensa of  bin cu idea. Esaki ta importante, pasobra unabes cu tuma un decision definitivo riba e  maneho, esaki lo wordo traduci den ley y tur scol tin cu bay cumpli cu ne. 

Registra 

Por registra pa e ronda di consulta pa comunidad via nos website www.ea.aw.

WWW.EA.AW, WWW.PAPIAMENTO.AW, +297 528 3400, STADIONWEG 37, ORANJESTAD, ARUBA 

Mas informacion 

Pa mas informacion por acudi na nos website www.ea.aw. Aki por haya informacion  tocante PSML y SAM y por haya diferente publicacion, documento y rapport tocante  idioma den enseñansa. 

Tambe por haya e documentonan menciona manera “Nos Aruba 2025”, “Nationaal  Onderwijsplan” (NOP), “Plan Educacion Nacional 2030” (PEN 2030) y e “Tussenrapport  Doorlichting van het Arubaanse Onderwijsbestel”. 

Sigui Departamento di Enseñansa Aruba riba Facebook y/of Instagram  @EducationAruba pa keda na altura di tur informacion.