Nos ta yegando un biaha mas 1 di mei, dia Internacional di tur trahador na mundo, e dia mas  grandi pa  trahadornan, recordando y duna homenahe na e luchadornan di 1 mei 1886. Ta bon pa mustra un biaha mas ariba e nificacion di 1MEI, cual ta un dia cu Trahadornan na mundo, mester recorda y conmemora: E Lucha pa trahadornan por traha menos ora, pa asina por dedica mas tempo na  su famia y na su hobbynan.   E lucha di trahadornan pa traha 8 ora pa dia tabata na Chicago, USA, na 1886. Manifestacionnan a cuminsa dia 25 april, 1 mei tabatin manifestacionnan grandi y dia 4 mei tabatin e masacre ora un bom a explota na e manifestacion na  Haymarket Chicago, matando manifestante y polis. Semper manera ta normal, lidernan sindical ta ser acusa di ta culpabel y despues condena na pena di morto.  Despues na 1889 e Segundo Internacional di Trahadornan, a proclama 1 mei como Dia Internacional di tur Trahadornan na mundo, entrante 1890.  

Pues esencia di e lucha di 1 mei ta pa traha menos ora. Na Aruba nos no ta wak hopi movecion den esaki, esta lucha pa e trahador traha menos ora, cual ta necesario si.  

Na final di siglo pasa den sector publico, ora cu gobierno mester a duna Empleadonan Publico 5% di aumento di salario y gobierno no tabatin placa, mi persona, como negociador/vocero di sindicatonan den sector publico y cumpliendo cu e filosofia di e lucha di 1 mei, a negocia y logra cu den sector publico, e trahador ta bay traha 38 ora pa siman, esta dos ora menos. Gobierno no por a cumpli cu e horario di 38 ora y nos a cambia e 2 ora liber den 13 dia extra di vacacion pa aña, e asina yama ATV.   

Nos no ta tende mucho e ultimo añanan, di logro di trahadornan pa traha menos ora.  

Carta largo na Ministro di Labor, W. Cecilia ariba problemanan di Trahadornan.

Mi persona a manda e ministro di labor un carta larga cu e problemanan grandi di Trahadornan na Aruba. 

Den e carta mi a mustra e ministro di Labor W Cecilia:

Cu yegando 1-mei 2025, tin un bista cla  cu e clase Trahador na Aruba ta pasando den duro. Nos por wak un atake formal ariba e trahadornan na Aruba dor di un parti di empresarionan pa mantene e  salario a abao. No ta indexa salarionan, ora costo di bida subi. Hasta Gobierno tabata dehado como 10 aña, te cu poco dia pasa nos por a lesa cu a indexa salarionan den sector publico.  

Pues  e Trahador y su famia ta pasando den duro. Tin grupo di empresarionan ta constantemente den lucha pa hisa prijsnan di articulonan di necesidad y otro articulonan. Pesey, Costo di bida, constantemente ta subi y cada biaha e Trahador mester keda sin cumpra cierto articulonan di preferencia pa e mes, pa su casa y pa su jiunan pa asina e  placa por yega pa cumpra  e articulonan di primera necesidad. Hopi biaha apesar cu tata y mama ta traha. 

E vivienda di parehanan hoben ta un apartment of un camber serca mayornan o suegronan. Pa un gran parti di Trahadornan no tin e sentimento/speransa di cambio den future sercano. 

E situacion ta bira pio na momento  cu e trahador bay cu pensioen, pasobra e entrada ta baha considerablemente, si e trahador no tin un segundo areglo di pensioen.  

Esakinan ta e problemanan grandi di e clase Trahador na Aruba y cual problemanan ta grita pa solucion y ta asuntonan cu mester ser discuti, entre  Gobierno y representantenan di Trahador. 

Awe den mi comunicado di 1-mei 2025, mi ta trata 2 asunto di e carta, salario abao y pensioen. 

Salario Abao di Trahadornan.

E solucion pa e problema aki ta conoci. E Trahadornan cu tin e problema aki mayoria di biaha ta trata di Trahadornan kendenan no ta afilia na sindicato. E Trahador afilia na un sindicato tin un CAO cu mihor condicionnan di Trabao y mihor salario.  

E problema grandi ta cu mayoria aplastante di Trahadornan no ta den sindicato, pa asina via di un CAO logra bon condicionnan di trabao.  No tin cifra conoci pero un calculo ta duna cu solamente entre 4 pa 7% di tur Trahadornan  den sectornan no-publico tin un CAO.  Tristu.     

Ban cambia e ley di representacion sindical y mas trahador ta den sindicato.

E representacion abao di trahadornan den sindicato ta cuminsa ora Trahadornan dicidi  pa UNI y no keda suso  y bira  victima di empresarionan di mala fe, kendenan cada biaha cu un rumor corre cu un sindicato ta purba drenta e centro di trabao, e empresario di mala fe ta cuminsa su politica di menasa, di intimidacion, pa dividi Trahadornan.  E contesta di Trahador mester ta e union bao di tur Trahador.       

Nos politiconan cu pensamento social tambe  tin un responsabilidad grandi   

Cambia e ley di representacion sindical pa mas Trahador ta organisa den Sindicato. 

E ley actual di referendum ta e obstaculo grandisimo pa Trahadornan ricibi e representacion sindical. E sindicato mester agrupa 50%, mas un di tur Trahadornan den e empresa pa ricibi su reconocimento y e representacion.  

Pa e motibo aki mester cambia e ley di referendum pa mas Trahador tin representacion sindical y tambe pa mas sindicato por ser reconoci.  

Mi proposicion ta cambia e ley actual unda e representacion di Trahador ta mas cu 50%, ta bahe na 25% di e Trahadornan organisa den sindicato. Banda di e sindicato cu 25% o mas di Trahadornan afilia, por tin otro sindicato cu 20% of mas miembro registra tambe mester ricibi e reconocimento y representacion sindical.  Esaki lo yuda na e unidad sindical.

E ley actual pa sindicato tin 50% of mas di Trahadornan registra ta algo di tempo di cauchi di baulo. Un ley cu a bini un 55 aña pasa, despues di 30 di mei 1969. Awe e ley aki ta obsoleto=outdated y ta causante grandi di un di e problemanan social mas grandi na Aruba. 

Mayoria di pensioenadonan no tin un entrada adecua . 

Mayoria di pensioenadonan ta biba den un situacion malisimo. Nan entrada cual ta consisti di solamente e pensioen di biehes for di SVB no ta yega pa nan cubri nan gastonan. Si tin problema di salud cu un di nan o tur dos mester bay den centro di cuido, e situacion ta bira pio.  

E problema aki tambe tin e solucion cu nos ta mira:  “Pensa un tiki y bo ta wak e” o na Ingles “It is written on the wall”. 

Nos tur sa cu na Aruba, esnan cu un di 2 o di 3 areglo di pensioen no tin problema ora e bay cu pensioen. Por ta e areglo falta adaptacion, cual mester ser haci, manera ta e caso den varios fondo di pensioen. Pero nan ta mihor cu nada. 

E solucion ta CREA FONDONAN DI PENSIOEN DEN TUR SECTOR DI NOS BIDA ECONOMICO. 

E no ta un tarea facil, pero e ta necesario. Nos ta bayenda pa un sociedad avansa y moderno. 

Dirigentenan na Aruba, esta Ministronan, Parlamentarionan, Lidernan Sindical y Empresarionan mester prepara nan  mes mihor ariba e Tema di Pensioen. E gobierno nobo mester busca e expertonan pa quia e proceso aki. 

Mi persona como lider sindical den e añanan 90 di siglo pasa, ta e fundador di e fondo di pensioen FPEF pa trahadornan di APA nv y WEB nv, un fondo chikitu, ta funciona bon y ya tin pensioenado cu tur luna ta cobrando nan Pensioen.   

Situacion den mundo sindical na Aruba, no ta manera e mester ta.

Nos no ta mira y/o tende posicion fuerte na defensa di e trahadornan na Aruba.

Laga nos spera cu den cada sindicato tin un discusion y lucha fuerte interno pa mehor e lucha di e clase Trahador.

For di FTA nos ta lesa y tende hopi bon informacion  y claramente por conclui cu nan ta cumpli cu e lucha di e clase Trahador pa mehoransa di e condicion di Trabao y Bida di nan miembronan y di trahadornan en general.

Loke sindicalismo mester pone atencion awe ta ariba: 

1. Prome, pa elimina e salarionan abao;

2. Pa nos crea fondonan di pensioen,  pa Trahadornan tin bon entrada na momento cu nan      

     bay cu pensioen;

 3. Un lucha constante contra e bida carisimo di nos costo di bida.

Pa loke ta punto uno ta e lucha di Trahadornan pa uni nan mes den sindicato y logra mihor salario y condicionnan di trabao y di bida. Sindicatonan mester lucha pa cambio e ley di representacion sindical pa asina mas Ttrahadornan por uni den sindicatonan.

Punto dos mester bira parti di tur Contrato colectivo, pa ora e momento yega cu e Trahador ta bay cu pensioen e tin bastante entrada pa e y su famia sigui cu nan bida sin problema financiero. 

Punto 3 ta e lucha di nos tur na Aruba, pa nos  tin un costo di bida cu tur hende por biba cu ne sin cay den problema financiero. 

Situacion den SEPPA ta bay di Guatemala pa Guatepeor.

Durante e congreso anual di 2013, tabatin e ultimo elecion den SEPPA. Awe nos ta casi 12 aña despues. E directiva cu a wordo eligi den e congreso anual di 2013 ya den 2014 a stop di funciona. Esaki segun informacion cu mi a ricibi for di hendenan cu a keda eligi den e congreso Anual di 2013.  Dor di Intermediacion di secretario general,  SRA Brito, e directiva no por a funciona y te awe no tabatin eleccion tampoco. Awor nos ta tende cu tin cierto personanan ta bisa cu nan ta den directiva, ma-ni-pu-la-cion, miembronan nunca a eligi nan!! 

SEPPA tin un structura, unda nos ta haya  e comite ehecutivo, e hefe, secretario general, actualmente Magaly Brito, tin su team  pa maneha SEPPA. Segun statutonan di SEPPA, articulo 19, lid 4,  SEPPA tin un directiva cu ta e organo pa controla e maneho di e comite ehecutivo. 

Art. 19, lid 5 di statutonan di SEPPA, ta bisa cu directiva anualmente ta aproba e cuentanan financiero y ta responsabilidad di directiva,    pa duna comite Ehecutivo “decharge”. 

Decharge kier meen, ta aproba e maneho financiero y ta kita e responsabilidad di e Comite Ehecutivo pa loke ta nan maneho y administracion financiero.  

Si desde 2014 no tin directiva, tin 11 pa 12 aña cu  e cuentanan financiero di Comite Ehecutivo no a ser aproba. Pues tur  aumento di salario den SEPPA aproba durante e ultimo 11 pa 12 añanan, no ta carga e legalidad necesario.

Un maneho anti-democratico, sin Checks and Balance, ta un Maneho Inmoral.

Pues 12 aña sin tene eleccion, 12 aña cu no tin aprobacion di e cuentanan financiero. 

Nos ta den siglo 21 y aki ta trata di violacion di reglanan democratico, aserca e conocido y tan anhela “Checks and Balance” cualnan mester ta GUIA  den un organisacion drechi. 

Sra Brito a benta democracia y Checks and Balance afor, pues ya nan no ta existi den SEPPA.

Tambe si nos analisa e kico a pasa na POST nv, despues di a negocia 10 aña, a  firma un CAO. Un berguensa pa un sindicato cu tin den su posicion tur arma di welga, di manifestacion, di marcha, etc., no a uza ningun y awor ta trece elogio pa un negociacion cu a dura 10 aña. No por!! Claramente e ta demonstracion di un incapacidad como lider negociador pa e Trahador. 

Awe cu e guera commercial na mundo unda medidanan contra e Trahador di Gobierno ta bay subi mesa, e SRA aki ta incapas pa defende Trahadornan den sector publico.

Esakinan ta un berdad crudo. Sra Brito no por  haci nada cu defende su mes cu su silencio. 

Pues ta miembronan mester actua.  

Con cu bo wak o analisa: Pa esnan cu ta pensa correctamente, e situacion den SEPPA a bira un problema di MORALIDAD. 

Awe e mensahe di 1 di mei na miembronan di SEPPA ta, cu nan mester actua pa pone un fin na e asina yama malmaneho/maneho criminal, maneho sin moral, esta  corre cu e lidernan aki  y pone ordo atrobe den nos sindicato cu den pasado, tabata luchador y prestigioso. 

Segun informacion e president anterior di TOPA tambe a keda 15 aña sin tene eleccion.

Nos, Trahadornan mester caba cu e maldadnan aki, pa sindicalismo ricibi e respet necesario.

Nos no mester lubida kico ta pasando na Mundo awe 1-mei. 

Tin un guera na Ucraina, unda diariamente hopi soldanan=Trahadornan ta wordo asesina y hopi ta bira incapas pe eherce un funcion. Partidonan=Paisnan  mester sinta hunto y busca un solucion duradero pa e conflicto aki.

Na Palestina,  awor tin dos lugar unda Palestinonan ta wordo cruelmente asesina dor di bombardeonan Israeli cu bomnan di paisnan di NATO. Awor Israel ta uza boycot  pa  cuminda, medicina y awa, no drenta GAZA, un como medida politico.  Na final ta muchanan y ancianonan ta esnan cu ta muriendo di hamber, tambe esnan cu ta sufriendo di un enfermedad ya no por mantene nan na bida.  Tur e maltratonan aki,  nos ta wak bibu y directo via medianan.

E boycott a inicia meimei di luna pasa, pues ya ta 6 siman caba y e situacion ta terrible. Israel den fondo ta uzando e conocido arma di guera “Etnick Cleansing”, cual ta expulsion o matamento di un grupo etnico o religioso den un region dor di un enemigo pa por conkista e region. Israel kier Gaza y pesey e 2,3 miyon di habitatenan di Gaza mester bandona GAZA.

Di e 2 blokenan cu ta yuda Israel cu arma, Merca y UE (Union Europeo), solamente for di UE nos ta tende cierto criticanan leve contra accionnan di Israel. Un tragedia humanitario ta sosode awe na Palestina.  Un asunto cu awe 1-mei, nos no por lubida y trece den cada discussion.

Biba prome di Mei, biba tur Trahadornan di mundo.

Gregorio Wolff 250428