“Banempodera e resilencia Arubano pa hunto nos por traha riba e parti di socialisacion y sanacion di e procesocolonial”
ORANJESTAD — 1 di julita un dia historico pa varios motibo pa Pais Aruba y tambe den Reino Hulandes. Diasabra mainta, na Plenchi dilanti Museo Arquelogico Nacional Aruba, a tumaluga e ceremonia pa con memora 160 aña di Abolicion di Sclavitud den Reino Hulandes.Pa prome biaha Aruba ta para keto y duna respet na un parti di historia cu no tabata mucho conoci y no tabata biba den nos comunidad.
Prome Minister Evelyn Wever-Croes, den su discurso duna e mainta aki, a gradici nos historiado nan cu a haci un tremendo trabou pa trece claridad den historia di sclavitud na Aruba y a conclui cu aproximadamente for di comienso di periodo colonial, y posiblemente for di periodo pre-colonial, sclavitud tabata existina Aruba.
160 aña pasa, Rey Willem III di Hulanda a libera su esclavonan cu tabata pertenece na Corsou y “onderhorigheden”, di cual Aruba tabata forma parti. Esaki a sosode pa medio di un proclamacion di ‘Sjoon Grandi’ di Corsou, manera e Gobernador di Colonia Corsou tabata wordo yama e tempo ey. E proclamaciona kita basa riba un ley cu Rey di Hulanda a ehecuta dia 30 di september 1862, unda cu ta keda stipula cu pa 1 di juli 1863 den e teritorio nan colonia di Reino Hulandes, sclavitud ta keda aboli. 50 aña prome a aboli e negoshi den traficacion di esclavo nan for di Africa. E negoshi cu a trece hopi rikesa, y tambe hopi tristesa durante hopi tempo.
Dia 19 di december 2020 Premier Mark Rutte a ofrece disculpa na tur Pais den Reino y Surnam pa e accionnan di Estado Hulandes den pasado na tur persona sclavisa cu a sufri pa e tipo di comercio aki y nan descendiente nan. Y dia 1 di juli, den 160 aña pa prome biaha, Su Mahestad Rey Willem Alexander, a dirigi palabra na nomber di famia Real tocante e periodo di sclavitud na e Pais nan den Reino y Surnam, y a ofrece disculpa y pidi pa pordona e crimen aki.
“Sigur un discurso elo cuente y profundo. Y nos ta aprecia e esfuersonan cu lo wordo haci pa sigui investiga sclavitud den historia di nos pais, y e rol di cas real den esaki. Nos ta comparti su deseo pa nos biba den un Reino sin discriminacion y rasismo. Tempo a cambia, ban traha awor riba sana e heridanan”, Prome Minister a remarca durante su discurso.
Prome Minister, durante su discurso tambe, den nomber di Gobierno di Aruba, a reconfirma su compromiso cu Aruba. “Nos ta aki pa con memora 160 aña cu a abolisclavitud, y di libertad, di sobrevivencia, perseverancia y resiliencia.Y mesmomento pa reconfirma nos compromiso pa e crimen horible aki nunca mas wordo ripiti, y pa nos por biba den un pais sin rasismo y sin discriminacion. Aruba durante su historia a demostra di por confronta desafio, a sa di demostra di por a pasa door di tempo duro, surpasa obstaculo y recupera. Nos pais ta resiliente, nos a semper sa di para riba nos mesun pia nan. P’esey, ban empodera e resilencia Arubano pahunto nos por traha riba e parti di socialisacion y sanacion di e procesocolonial”.
Na ciere di su discurso, Prome Minister ta gradici Minister di Cultura, Xiomara Maduro, y Comision Conscientisacion Sclavitud Aruba y tur es nan envolvi pa e esfuersonan di conscientisacionden e ultimo aña, y cu a organisa e evento aki pa con memora e fecha historico aki pa prome biaha na Aruba.

