Aan: Staten van Aruba en Ministerraad van Aruba
Betreft: open brief gevolgen zorgbezuinigingen
12 januari 2021, Oranjestad
Geachte Leden van de Staten en Leden van de Ministerraad,
De burgers van Aruba dreigen hun toegang tot de zorg te verliezen.
De huidige en geplande bezuinigingen op de zorg betekenen dat de toegang tot de AZV-verzekerde
zorg niet meer zeker is. Op de (middel)lange termijn zal ook de kwaliteit van de nog wel geboden
zorg niet meer kunnen worden gegarandeerd. De oorzaken liggen in het ontbreken van
gekwalificeerd zorgpersoneel, gebrek aan financiéle ruimte voor investeringen en innovatie en een
almaar stijgende zorgbehoefte. Binnen het AZV-stelsel zullen verzekerden vaker (en duurder!)
moeten worden uitgezonden, of simpelweg niet meer de zorg krijgen waar ze wettelijk recht op
hebben. De impact hiervan op patiént, zijn familie, de maatschappij en ook het toerisme is enorm.
We verzoeken u dringend om de speciale Aruba-zorgkorting niet meer exclusief op de zorgsector af
te wentelen, maar om het AZV-budget te verhogen zodat we de toegang tot de zorg kunnen blijven
garanderen en tegelijk in gezamenlijkheid tot structurele hervormingen te komen die de
effectiviteit, toegankelijkheid en kwaliteit van de zorg verhogen en juist zo de zorgkosten beperken.
De Covid-19 pandemie heeft, net als de rest van de wereld, grote gevolgen voor Aruba. Als zorgsector
begrijpen we dat in de acute fase er vooral snel tot afspraken met Nederland gekomen moest worden
om Aruba financieel overeind te houden. Er is geen tijd geweest om met ons te overleggen over de
gevolgen van de maatregelen en over mogelijke alternatieven. Sindsdien hebben wij allen toch wel
veel input geleverd over de noodzakelijke ontwikkelingen, we hebben aangegeven wat bezuinigen op
de zorg betekent, en welke opties of alternatieven er zijn. Juist deze wereldwijde crisis moet leiden tot
hervormen en investeren van de zorg zodat we als land met een sterker zorgstelsel uit de crisis komen.
Het recht op goede zorg volgt tenslotte uit onze Grondwet, en is onder andere uitgewerkt in de
Landsverordening AZV.
Besparen door te bezuinigen geeft altijd daling in kwaliteit, terwijl op de juiste manier verhogen van
kwaliteit juist leidt tot besparingen. De besparingen in de zorg moeten dus komen vanuit het
stimuleren van een efficiéntere en effectievere zorg. Dat dit werkt, blijkt al uit de diverse
veranderingen die de afgelopen jaren zijn doorgevoerd, waardoor we op Aruba de goedkoopste zorg
binnen het Koninkrijk hebben. Ook de salarissen in de Arubaanse zorgsector liggen lager dan in de rest
van het Koninkrijk. En toch hebben alle inwoners momenteel nog op een gelijkwaardige manier
toegang tot kwalitatief hoogwaardige zorg. Binnen de regio wordt ons zorgstelsel niet voor niets als
beste gezien.
Inmiddels zijn we zeven maanden verder en het lijkt het erop dat de met Nederland afgesproken
bezuinigingen op de zorg op dezelfde manier worden doorgezet en zelfs worden verhoogd. Tijdens zijn
bezoek afgelopen week heeft Staatsecretaris Knops laten weten dat er geen noodzaak is om de
afgesproken korting op de tranches uit Nederland per se via de zorg binnen te halen. Eris dus ruimte
om samen aan structurele hervormingen te werken, in plaats van het laten wegvallen van sommige
zorg en het niet meer kunnen leveren van de noodzakelijke kwaliteit.
De afgelopen maanden zijn alle partijen die zorg leveren effectief gezien met minimaal 11% gekort op
hun budgetten. Het heeft van iedereen die in de zorg werkt veel gevraagd: met de pandemie is vaak
met minder collega’s en onder uitdagende omstandigheden zorg geleverd. Dat was noodzakelijk en is
met liefde en volle inzet gebeurd. Maar het is niet structureel vol te houden, ondanks de verbeteringen
in onderlinge samenwerkingen en vinden van allerlei creatieve oplossingen. Nadelig is dat
investeringen, onderhoud en vacature-invullingen vaak moesten worden stopgezet.
Op dit moment is de voornaamste besparingsmaatregel die wordt toegepast, het doorzetten van de
kortingen die de AZV vorig jaar heeft doorgevoerd. De AZV heeft dus minder geld beschikbaar, waar
er juist meer zorg moet worden ingekocht. De prijzen van medische goederen, computers,
verzekeringen, gebouwen, etc. zijn niet gedaald. Verder korten op de arbeidsvoorwaarden van
personeel gaat onvoldoende opleveren en heeft sterk negatieve gevolgen: zorgmedewerkers zijn al
schaars, de lonen in de zorg liggen in de rest van het Koninkrijk al hoger en we zien nu al, laat staan
met nog minder interessante arbeidsvoorwaarden, talenten vertrekken en nieuwe krachten niet
komen. Dit zal direct leiden tot kwalitatief minder goede en zelfs onveilige zorg. Het heeft niet alleen
een direct gevolg voor de bevolking van Aruba, maar verlaagt ook de aantrekkelijkheid van Aruba als
toeristische bestemming. Als de zorg op Aruba minder wordt, zullen met name de Amerikaanse
toeristen gaan zoeken naar alternatieven. Hierdoor zal het eiland dubbel geraakt worden.
Aanvullend is het goed om te belichten dat de zorgbehoefte dit jaar een stuk hoger zal zijn dan in 2020:
e Mensen gaan hoe langer Covid-19 voortduurt weer ‘gewoon’ naar hun artsen en andere
medische afspraken;
e Eris een jaarlijkse groei die volgt uit de vergrijzing van de bevolking;
e Een deel van de groep patiénten voor wie vorig jaar de zorg is uitgesteld wegens alle
maatregelen, zal dat dit jaar moeten inhalen waar de ziekteprocessen intussen mogelijk tot
aanvullende complicaties hebben geleid;
e en groot aantal patiénten die Covid-19 hebben doorgemaakt, hebben nog langdurige
(na)zorg nodig.
Als zorgsector kennen we de overwegingen die het Uitvoeringsorgaan AZV heeft gedaan voor het
vaststellen van de begroting 2021 niet. Het lijkt er echter op dat bij het vaststellen ervan, men
onvoldoende rekening heeft gehouden met de extra zorgvraag en de noodzaak voor de sector om
bepaalde kosten te blijven maken zodat we de kwaliteit nog op acceptabele niveaus kunnen houden.
Omdat wij allen zijn opgeleid en getraind om tenminste de minimale wettelijke kwaliteitsstandaarden
en de richtlijnen van onze eigen beroepsgroepen te hanteren, is verder inleveren op de kwaliteit
onmogelijk. Sterker nog, als we dat bewust toch zouden doen, zijn we strafbaar en worden voor de
tuchtraad en/of rechter gesleept.
Dat betekent dus, dat het doorzetten en mogelijk zelfs verhogen van de huidige kortingen ertoe zal
leiden dat de zorgaanbieders op Aruba, tegen hun professionele wil in, aan mensen zorg moeten
onthouden. Dit is schrijnend en menselijk gezien onacceptabel. Degenen die het zich kunnen
veroorloven, zullen hun weg naar zorg in het buitenland wel weten te vinden. Voor hen die een goede
advocaat vinden, is het misschien mogelijk om met een beroep op de landsverordening AZV een
medische uitzending naar het buitenland af te dwingen. Dit laatste veroorzaakt natuurlijk weer extra
kosten die uiteindelijk weer door de maatschappij gedragen zullen worden. Maar de meesten zullen
te maken krijgen met medische problemen die we gewoon hadden kunnen oplossen.
Gelukkig hoeft het niet zo te gaan. De crisis kan en moet er wat ons betreft zelfs toe leiden dat de zorg
nog beter en toegankelijker wordt, met ook het doel de zorg betaalbaar te houden. Binnen de zorg zelf
is ook veel ergernis over dingen die al jarenlang niet goed gaan, we zien goed wat er beter kan. We
beseffen dan ook heel goed dat hervormingen nodig zijn om het stelsel toekomstbestendig te maken.
We moeten dan echter wel met alle stakeholders aan tafel komen, de gelegenheid krijgen om mee te
denken en onze ideeén te bespreken en uit te werken. Want er zijn genoeg ideeén die werken voor
Aruba. Ons dringend verzoek is om ons een plek aan tafel te geven en uit de ‘survival modus’ te halen
waarin we met de huidige maatregelen zijn gezet. Zorgaanbieders willen van nature helpen, in plaats
van patiénten wegsturen en arbeidsconflicten uitvechten. Concreet vragen we daarom het volgende:
e Stop met de ‘speciale’ Aruba-korting van Afl. 60 miljoen op de zorg en op de zorgaanbieders;
e Zet besparende maatregelen door waar geen medische schade uit volgt, zoals de door de
sector op 1 juli 2020 voorgestelde eigen bijdrage in voor de Spoedeisende Hulp en de focus op
generieke geneesmiddelen;
e Laat ons in de periode tot 1 juli 2021 (in overleg met het Uitvoeringsorgaan AZV) komen tot
hervormingsvoorstellen die zullen leiden tot structurele besparingen voor de AZV, zoals:
o Verhogen samenwerking tussen de eerste- en tweedelijns zorg;
o Aanpassingen geneesmiddelenpakket;
© Inhet AZV-stelsel brengen van de verpleeghuiszorg;
© Landelijk beleid voor preventie en vroegdetectie;
© Instroom, doorstroom en uitstroom voor specialistische zorg verbeteren;
o Huidige financiéle ‘fee for service’-systematiek omzetten naar systeem met prikkels
voor kwaliteit en effectiviteit;
o Verbetering en uitbreiding van zorgscholingsprogramma’s ter verhoging personele
instroom, in samenwerking met de regio;
e Start de implementatie van die maatregelen in de tweede helft van 2021, zodat de eerste
structurele besparingen dan al merkbaar zijn;
In elke crisis is er druk en stress. Helaas blokkeren druk en stress vaak de creativiteit die nodig is om
problemen op te lossen. Daardoor komt de zorg aan onze bevolking in de knel. Maar als we nu de druk
komend half jaar weten te verlagen, dan geeft dat de rust, tijd en ruimte om in gezamenlijkheid te
komen tot de gewenste en noodzakelijke hervormingen. Het houdt ons zorgstelsel kwalitatief
hoogwaardig, betaalbaar en toegankelijk voor iedereen! Het zorgt ervoor dat we in de regio
vooroplopen en het toerisme blijft komen.
We horen graag spoedig van u, kijken uit naar een pers)
oplossingen,
nlijke toelichting en de stappen naar
Hoogachtend, de zorgsector van Aruba —~
