Dialuna mainta lider di RAIZ, Ursell Arends hunto cu grupo di defensorsnan di Mama Tera di Puerto Rico, y invitadonan di Latino America y Caribe, a bini hunto na Rio Piedras pa duna inicio na e evento di tres dia, “Juntes por los Derechos de la Naturaleza”.

A duna reconocemento y honra e rio como ser bibo cu mester wordo protegi contra amenaza di proyecto di desaroyo di un canal. E ceremonia a wordo coordina door di un coalicion di diferente grupo cu ta mantene e rio, bisiñanan di e area cu a bini hunto pa salvaguardia e rio y funghi como no solamente su defensor pero su boz. Cu un canto emocional, poema y yamada na antepasadonan uzando calco, a conclui e ceremonia pa continua na e parti informativo di e dia.

Dos sesion informativo unda e ekipo di Para la Naturaleza a splica e historia di Rio Piedras, muhenan indigena a elabora detayadamente nan lucha continuo pa naturalesa su derecho di exisiti. Pa nan, derecho humano y derecho di naturalesa ta uno, paso si bo destrui un bo ta destrui e otro. Tambe a enfatisa e importancia di boz colectivo mundialmente pero sigur comunitario pa sigui avansa esfuersonan pa proteha naturalesa den su totalidad, specialmente riba un isla.

Arends ta mira similaridad cu Aruba mirando cu nos ta na un etapa unda nos ta reconectando bek cu naturalesa como comunidad. Naturalesa ta demandando su importancia y tin e pueblo su tras. Tur loke nan a siña nos cu ta economia di Aruba ta wordo descalibra paso awo nos ta realisando cu nos economia ta naturalesa. Prome no tabata tin tera fertil pa e informacionnan aki, pero awo si. Pa cual motibo ora nos hendenan na Aruba demostra curashi pa para pa naturalesa, pa proteha esaki, nos tin cu apoyanan paso ta rekeri un comunidad pa haci diferencia. Durante e ultimo sesion e publico a trece esaki dilanti, nos no mester laga e responsabilidad cay solamente riba ambientalistanan so, ora mester para pa lo corecto, nos tur tin cu haci esaki colectivamente paso na final di dia ora naturalesa florece, ta nos tur ta prospera y ora naturalesa wordo perhudica, ta nos tur ta sufri consecuencia di esaki.

Un punto cu a wordo subraya durante dia 1 ta e necesidad di cambio di perspectiva ora nos ta papia di naturalesa. Naturalesa no ta recurso pa bida, sino naturalesa ta e fuente di bida. Derecho di Naturalesa ta e accion cu intencion, paso ora nos defende naturalesa, ta nos mesun sobrevivencia nos ta defendiendo.

“Ta un bunita experiencia pa mira ora comunidad ta bin hunto pa empodera otro pa ta e boz y defensor di naturalesa den su totalidad. E lucha pa derecho di naturalesa no conoce frontera y den Caribe mas pais ta realisando cu esaki ta un lucha colectivo”, Ursell Arends ta expresa.


