Diaranzon atardi e asina yama “landspakket” a lek, unda SOLO tambe a haya un copia. Pues pa nos tene hopi simpel pa nos lectornan, e condicion di Hulanda nos por splike den tres pida: 1. Un entidad “Caribish Hervormingsentiteit” (CH) 2. Un reforme total di Gobierno y 3. Un Rijkswet Financieel Toezicht cu ta hinca Aruba su supervision den man di CFT
E carta cu ta compaña e serie di reformenan ta cuminza bisando esaki:
Na caminda pa un economia y sociedad fuerte y cu resitencia pa sobrepasa un crisis, tin mester di reforma economico, financiero, social y institucional pa asina e paisnan por ta resiliente y resistente. E situacion cu e paisnan a drenta, no ta laga espacio pa mas tardansa. E gastonan di gobierno mester baha considerablemente pa e peso fiscal por por wordo reduci pa stimula e inversion y e consumo interno. E mercado laboral mester wordo reforma pa brinda oportunidad na e grupo grandi y creciendo di outsiders riba mercado laboral. Un mercado laboral flexibel lo contribui na mas empleo. Un mercado di capital cu ta funcciona bon, lo haci cu e capital lo haya su caminda mas facil na inversionnan rendabel. Un clima empresarial atractivo ta atrae inversionista, ta contribui na desaroyo di empleo y ta fortalece e competividad internacional di e paisnan. Den e pakete aki, e reformanan structural necesario ta central.
Aki SOLO DI PUEBLO ta duna un bista di e medidanan.
E Caribish Hervormingsentiteit ta bira un Gobierno riba su mes, banda di Gobierno di Aruba, pasobra e CH ta haya un “super power” pa maneha, duna ordo, duna, kita, cuminza y stop cualke cos na Aruba. E carta ta bisa: De Caribische Hervormingsentiteit heeft de taak om de in de landspakketten afgesproken hervormingen te ondersteunen, bijvoorbeeld middels het beschikbaar stellen van expertise en capaciteit. De entiteit kan zelfstandig projecten initiëren, bevorderen en uitvoeren, subsidies verstrekken aan burgers en bedrijven, met inbegrip van overheidsbedrijven, dan wel deelnemen in aandelenkapitaal van bedrijven, zodat deze de hervormingsprogramma’s ondersteunen. Het kan o.a. gaan om de om de thema’s rechtstaat, zorg en onderwijs.
Financiero:
E reformanan ta grandi y intensivo: Basa riba investigacionnan existente y / o adicional, lo determina con lo fortalece e columna financiero. Al menos e control financiero y di maneho (central y servicio), e funcion di auditoria y e posicion di e Raad van Advies y Algemen Rekenkamer. E toma di decision y e implementacion lo wordo realisa basa riba proposionnan. Tambe lo bay investiga tur aspecto di maneho di subsidio, su legalidad, y bini cu un maneho nobo. Lo bay investiga e procedura pa haci compras di “goederen en diensten” y lo hacie’le efectivo y bay over na su implementacion.
Gastonan y efectividad di sector publico:
Aki tambe tin un serie di medidanan cu kier impone. Ta cuminza pa exonera e gastonan di operacion tur departamento cu ta wordo considera esencial, unda ta menciona cu lo no bay corta den e departamentonan aki. Pues, e unico departamentonan cu ta “salba” y cu nan operacion por continua normal ta: Elektriciteit, olievoorziening, internet en datadiensten, drink-watervoorziening, vlucht- en vliegtuigafhandeling, scheepvaartafhandeling, betalingsverkeer, de hulpdiensten en communicatie daartussen en medische. Tur otro departamento no ta cay bao di exoneracion aki.
Instancianan semi gubermental y nv-nan di Gobierno:
Basa riba un revision integral di e empresanan (semi) publico y entidadnan gubernamental (nv) na efectividad y obhetividad, lo desaroya un plan cu proposicion pa wordo implementa.
Aviacion:
Pa loke ta aviacion, lo investiga y lo traha conhuntamente cu otro paisnan di Reino pa fortalece henter e operacionnan di aviacion na Aruba.
Organisacion Gubernamental:
Lo haci un auditoria integral pa garantisa e calidad, efectividad y poder di ehecucion pa mehora e organizacion gubernamental, cual tambe ta inclui e ministerionan.
Beneficionan secundario y overtime:
Lo haci un investigacion riba tur beneficionan secundario. Ta menciona e gastonan di viahe, ‘reis vergoeding’, overime, toeslag of otro sorto di compensacionnan, unda esakinan lo posiblemente lo wordo reduci.
Empleadonan publico:
Lo investiga tur empleado publico pa nan formacion, capacidad, conocimento, nan ocupacion, nan inzetbaarheid, esta nan precencia na trabao. Empleadonan publico cu no ta cumpli cu criteria y / of cu no ta presenta na trabao, lo stop nan salario y of lo cuminza cu e proces di retiro.
Consultant/Contractant:
Lo atende plan pa asina reduci e y controla e gastonan relaciona cu huurmento di personal externo, of den forma di consultant of contractant.
Departamento di Recurso Humano:
Lo investiga asuntonan cu ta regarda na HR, den su totalidad, y lo bini cu proposicion pa mehore cu lo wordo implementa.
Maneho pa personal y introduci “productividad”:
A base di un investigacion lo bini cu un maneho nobo pa personal di Gobierno;
invoer van een prestatie-management systeem binnen het ambtelijk apparaat; het beperken van de politieke invloed op personeelsaangelegenheden.
Pues cu introduccion di productividad, lo bay midi e productividad di empleadonan publico.
Reduccion cu 20% di gastonan di huur di edificio:
Lo investiga huurmento y lo desea un recorte di 20% di gastonan di huur
Moneda; Tene Florin of cambie den dollar:
Lo investiga kico ta e gastonan pa por dispone di nos moneda florin, y of lo considera dollar como moneda. Er wordt een onderzoek uitgevoerd naar de maatschappelijke kosten van de eigen munt versus dollarisatie door een externe onafhankelijke partij. Besluit over wenselijke monetaire structuur.
Aumenta entrada di Gobierno door di bini cu BTW:
Verbreding van de belastingbasis, verschuiving van directe naar indirecte belastingen en invoering VAT/BTW van 12,5 procent, conform voorstellen van de Fiscal Affairs Department (FAD) van het IMF of ABB conform fiscaal stelsel Caribisch Nederland.
Casino:
Investiga y reforma leynan di casino, tanto casino fisico como tambe online, cu intencion pa haya mas entrada pa caha di gobierno.
Felxibilisa ley di labor:
Er zal een integrale analyse van het huidige arbeidsmarktbeleid, wet- en regelgeving worden uitgevoerd op basis waarvan het arbeidsmarktbeleid wordt geactualiseerd en gemoderniseerd. Maatregelen als arbeidstijdverkorting, deeltijdwerken, contracten voor bepaalde tijd, versoepelen ontslagrecht, wegnemen belemmeringen voor aannemen buitenlandse arbeidskrachten, illegale
tewerkstelling en bestrijding van de jeugdwerkloosheid zullen in de analyse worden betrokken. Op basis van de analyse worden voorstellen ontwikkeld en geïmplementeerd
Nos lo update e pagina aki, cu varios mas di e medidanan cu tin pone den e landspakket.
