ORANJESTAD – Ayera Parlamento a trata e cambionan na e ley di labamento di placa, financiamento di terorismo etc. Durante MinFEC su discurso ela declara cu si no pasa e cambionan den ley Aruba lo por perde acceso na sistema financiero y por haya sancionnan. ACCION 21 a haci investigacion riba su ponencianan y a resulta mes eroneo cu dia ela declara den Parlamento algun siman pasa cu Aruba no a wordo downgraded door di Standard & Poor’s. Ta alarmante cu Ministro y aparente tampoco su conseheronan no ta haci e minimo estudio. Manera mi a declara den Parlamento dia nos a trata presupuesto 2021, Aruba a wordo downgraded ariba 15 di maart 2021 di BBB+ pa BBB.

Ayera tambe mi a trece dilanti cu ta dos pais na mundo so ta considera high-risk pa FATF, cualnan ta Iran y Noord Korea y ta nan dos so ta exclui di e sistema financiero actualmente. Revision di e dos paisnan aki a ser suspendi na februari 2020 a causa di Covid-19. Despues mi a duna e ehempel di paisnan den nos region cu ta wordo revisa mas di cerca incluyendo p.e. Barbados, Cayman Islands, Haiti, Jamaica, Nicaragua y Panama. Mi a aclarea cu ningun di e paisnan aki a perde acceso ni na correspondence banking y sigur no na e sistema financiero. Mi a trece e ehempelnan aki dilanti pa ilustra cu e peligernan cu MinFEC a trece dilanti no ta probabel ni realistico. Mirando e comunicado di gobierno despues, parce cu mi comentarionan a pasa ariba cabes di tanto e Ministro como mi coleganan.

MinFEC a ilustra e caso di Belize, atrobe e tabata mal informa paso e realidad ta cu desde 2015 CFATF a cualifica e pais pa sali di follow-up adicional y revision ICRG. Loke ta mas sorprendente ta cu cualkier persona cu ta biba na Aruba por bisa y en particular nos comerciantenan, cu nos sistema financiero ta desfuncional. Ta casi imposibel haci transaccion legitimo corda otro. Nos a pidi votadornan ser critico y cuestiona tur cos. For di Parlamento nos lo mester pidi nos coleganan y ministronan haci investigacion propio te hasta ariba recomendacionnan di Banco Central.

Si no a aproba e cambionan den e ley cu Parlamento a trata ayera no lo tabata ningun efecto ariba nos acceso na sistema financiero. Lo maximo como consecuencia cu por a sosode ta cu CFATF lo a a bisa cu Aruba ainda ta den proceso di implementa e recomendacionnan. Nos no lo a caba ariba ningun grey list y sigur no riba black list, dus e ponencia di urgencia causa pa un site evaluation ta sin base, paso nan lo a conclui cu ainda nos ta den proceso. Mayoria di e otro miembronan di CFATF no a cumpli cu tur recomendacionnan ainda y nos no ta gana ningun premio di yega prome.

Loke si a sosode atraves di pasa e cambionan ayera presenta pa gobierno p.m. di un Staande Vergadering ta sigui manca nos economia aun mas. Loke si a sosode ta cu Aruba awor ta bay ta menos atractivo pa inversion. Loke si a pasa ayera ta cu awor tanto revitalisacion di nos economia y tambe su diversificacion a bira mas dificil. Loke si a sosode ayera ta cu acceso na sistema financiero lo bira mas costoso, dificil y problematico pa tur hende.

Mi colega Endy Croes a keda sorprendi cu mi no a haci pregunta ariba e cambionan den ley. Ami a drenta politica pa caba cu e circo, no pa bira un otro payaso mas. ACCION 21 su enfoke ta keda: reforma fiscal, igualdad, modernisacion di nos kiesverordening y transparencia. Nada di esey no a cambia y manera mi a declara den Parlamento, shonnan nos ta ariba un barco cu ta hundi financieramente caba y e cambionan den ley no lo coregi esaki, pero lo solamente acelera e proceso un tiki mas.  

ACCION 21 tampoco no ta hunga politica di avestruz. Nos a mira con Prome Ministro demisionario a insinua cu ningun caminda den Landspakket ta para cu mester regularisa personanan indocumenta. Seccion E.2 di e acuerdo cu Hulanda ta describi e medida corespondiente como “ta combati economia informal y e trabao ilegal.” Berdad cu esaki lo wordo inclui den un proximo agenda di implementacion mescos cu subimento di edad di pensioen. Awor cualkier persona cu dos dede di sinti por conclui cu sin regularisacion di esnan indocumenta, ta imposibel combati economia informal y e trabao ilegal. Mi pregunta ta e ora ta ken ta gaña?

Prome Ministro tambe a priminti pueblo Arubano desde 2009, cu MEP si lo bay baha edad di pensioen di 62 pa 60 aña. Tur hende por a tende Director di SVB, Sr. Edwin Jacobs bisa den rueda di prensa cu edad di pensioen lo mester bay subi te cu 66 aña, pero cu esaki lo no ta suficiente pa salvaguardia e fondo y cu probablemente lo mester subi esaki na 67 aña.